"Ποιος- κάνει-τι"

Η άσκηση "Ποιος- κάνει-τι" μπορεί να βοηθήσει τους μαθητές να εξοικειωθούν  με το συντακτικό. 

Οδηγίες:

Γράφουμε απλές προτάσεις (υποκείμενο-ρήμα-αντικείμενο) όπως παρακάτω:

                               

Σε καρτέλες γράφουμε τις ερωτήσεις: "ποιος" , "τι κάνει;" , "τι;"

Ζητάμε από το μαθητή να τοποθετήσει τις καρτέλες πάνω από τις λέξεις ώστε να απαντάει σωστά.

                                       

                                       

πρόσθετη άσκηση:

Γράφουμε στο τετράδιο προτάσεις χωρίς να υπάρχει το υποκείμενο ή το αντικείμενο και ζητάμε να συμπληρώσει τα κενά.

π.χ.

Ο μπαμπάς αγόρασε....................

Η μαμά μαγείρεψε ......................

Τα παιδιά παίζουν.......................

ή

................................... διδάσκει μουσική.

...................................πλένει το αυτοκίνητο.

...................................οδηγεί ένα αυτοκίνητο.

παραγωγή λέξεων!

Ένα πολύ ενδιαφέρον κεφάλαιο της ελληνικής γλώσσας είναι η παραγωγή λέξεων. Είναι πολύ σημαντικό, ειδικά για ένα παιδί με μαθησιακές δυσκολίες να κατανοήσει ότι από μία λέξη μπορούν να παραχθούν ουσιαστικά, ρήματα, επιρρήματα, επίθετα... 

Παρακάτω παρουσιάζονται δύο ασκήσεις που στόχο έχουν να ενισχύσουν το λεξιλόγιο των μαθητών μας αλλά και να τους βοηθήσει στην ορθογραφία των λέξεων.

Ασκηση 1:

Σχεδιάζουμε σε ένα φύλλο Α4 κομμάτια παζλ που ενώνονται μεταξύ τους. Στη μεσαία στήλη γράφουμε ρήματα και ζητάμε από τον μαθητή να γράψει ποια ουσιαστικά και επίθετα παράγονται από αυτά.

               

Ασκηση 2 :

Στο τετράδιο του μαθητή σχεδιάζουμε ένα ανοιχτό βιβλίο και στο ένα φύλλο γράφουμε  τα επίθετα και στο άλλο ζητάμε από το μαθητή να γράψει τα επιρρήματα που παράγονται από αυτά. Στην πρώτη περίπτωση πρέπει να γράψει τα επιρρήματα σε -α και στη δεύτερη περίπτωση τα επιρρήματα σε -ως.

       

             

Ἕνα δέντρο, μιὰ φορά

Τὸ δέντρο

Σ᾿ ἕνα ἄχαρο πεζοδρόμιο μιᾶς πολύβουης πολιτείας ἦταν κάποτε ἕνα ἄσχημο παραμελημένο δέντρο. Κανεὶς δὲν τὸ πρόσεχε. Κανεὶς δὲν τὸ φρόντιζε. Κανεὶς δὲν τοῦ ἔδινε τὴν παραμικρὴ σημασία. Τὰ φύλλα του εἶχαν μαραζώσει, εἶχαν πέσει ἀπὸ καιρὸ κι εἶχε ἀπομείνει γυμνό, σκονισμένο καὶ καχεκτικό.
Ποτὲ δὲν εἶχε γνωρίσει τοῦ δάσους τὴ δροσιά. Δὲν εἶχαν κελαηδήσει ποτὲ στὰ φύλλα του πουλιά, μὲ δυσκολία νὰ τὸ ἄγγιζε ποῦ καὶ ποῦ κάποια πονετικὴ ἡλιαχτίδα ποὺ γλιστροῦσε στὰ κρυφὰ ἀνάμεσα στὶς μουντὲς καὶ ἄχαρες πολυκατοικίες ποὺ τὸ περιστοίχιζαν.
Οἱ περαστικοὶ διάβαιναν δίπλα του μὲ ἀδιαφορία, βλοσυροὶ καὶ βιαστικοί, χωρὶς νὰ τοῦ δίνουν καθόλου σημασία, μερικοὶ μάλιστα πετοῦσαν ἀποτσίγαρα, φλούδια ἀπὸ κάστανα καὶ λερωμένα χαρτομάντηλα κι ἄλλοι φτύνανε στὸ χωμάτινο τετραγωνάκι γύρω ἀπὸ τὴ ρίζα του.
Καὶ σὰ νὰ μὴν ἔφταναν ὅλα αὐτά, κατάλαβε ἀπὸ κάτι μηχανικοὺς μὲ σκοῦρες καμπαρντίνες καὶ κρεμαστὰ μουστάκια, ποὺ ἔσκυβαν καὶ μουρμούριζαν κι ὅλο μετροῦσαν σκυθρωποί, ὅτι θὰ πλάταιναν τὸ δρόμο πλάι του. Κι ἂν συνέβαινε αὐτό, τί τύχη τὸ περίμενε; Θὰ τὸ πελέκιζαν, θὰ τὸ ξερίζωναν; Θὰ τὸ πετοῦσαν μήπως στὰ σκουπίδια;
Ἐκεῖνο τὸ χριστουγεννιάτικο δειλινὸ τὸ δέντρο αἰσθανόταν πιὸ παραμελημένο, πιὸ παραπονεμένο ἀπὸ ποτέ. Στὰ ὁλόφωτα παράθυρα γύρω του διέκρινε ἀνάμεσα ἀπὸ τὶς κουρτίνες χριστουγεννιάτικα ἔλατα, ποὺ χαρωπὰ παιδιὰ τὰ στόλιζαν μὲ κόκκινα κεριά, καμπανοῦλες, ἀγγελούδια, ἀσημένια πέταλα καὶ γιορτινὲς γιρλάντες καὶ ζήλευε. Ζήλευε πολύ. Πόσο θὰ ἤθελε νὰ εἶναι ἔτσι κι αὐτό. Χριστουγεννιάτικο ἔλατο στὴ θαλπωρὴ ἑνὸς σπιτιοῦ. Νὰ τὸ φροντίζουν, νὰ τὸ στολίζουν, νὰ τὸ καμαρώνουν...

Τὸ παιδί

Ἦταν κι ἕνα παιδί. Τὶς μέρες ἔκανε δουλειὲς τοῦ ποδαριοῦ. Τὰ βράδια κοιμόταν στὸ πάτωμα ἑνὸς κρύου πλυσταριοῦ στὴν αὐλὴ ἑνὸς ἐγκαταλελειμμένου κτιρίου μὲ ἑτοιμόρροπα μπαλκόνια. Κανεὶς δὲν τὸ πρόσεχε. Κανεὶς δὲν τὸ φρόντιζε. Κανεὶς δὲν τοῦ ἔδινε τὴν παραμικρὴ σημασία. Τὰ μάγουλά του εἶχαν χλωμιάσει, τὰ χέρια του εἶχαν ροζιάσει, τὰ μάτια του εἶχαν γεμίσει θλίψη.
Ποτὲ δὲν εἶχε γνωρίσει τὴ ζεστασιὰ μιᾶς ἀγκαλιᾶς, τὴ θαλπωρὴ ἑνὸς ἀληθινοῦ σπιτιοῦ.
Ἐκεῖνο τὸ κρύο χριστουγεννιάτικο βράδυ τὸ ἀγόρι αἰσθανόταν πιὸ παραμελημένο, πιὸ παραπονεμένο ἀπὸ ποτέ, γιατί εἶχε μάθει ὅτι μετὰ τὶς γιορτὲς θὰ κατεδάφιζαν τὸ μιζεροκτίριο μὲ τὸ πλυσταριὸ καὶ δὲν θά ῾χε ποῦ νὰ μείνει.
Τυλιγμένο στὸ τριμμένο του παλτό, κοιτοῦσε ἀπ᾿ τὰ φωτισμένα παράθυρα τὰ λαμπερὰ σαλόνια μὲ τὰ γκὶ καὶ τὰ μπαλόνια, τὶς φρουτιέρες μὲ τὰ ρόδια καὶ τὰ χρυσωμένα κουκουνάρια, ἔβλεπε γελαστὰ ἀγόρια καὶ κορίτσια νὰ κρεμοῦν στὰ χριστουγεννιάτικα δέντρα πλουμίδια ἀστραφτερὰ καὶ ζήλευε. Ζήλευε πολύ, πόσο θά ῾θελε νὰ στόλιζε κι αὐτὸ ἕνα ἔλατο σὲ κάποιου τζακιοῦ τὸ ἀντιφέγγισμα, μὲ τὰ δῶρα ὑποσχέσεις μαγικὲς ὁλόγυρά του...
Πῶς τό ῾φερε ἡ τύχη ἔτσι κι ἐκεῖνο τὸ χριστουγεννιάτικο βράδυ καὶ συναντήθηκαν κάποια στιγμὴ τὸ δέντρο ἐκεῖνο κι ἐκεῖνο τὸ παιδί...

Ἡ συνάντηση

Ἐκεῖνο τὸ δειλινὸ τὸ παιδὶ γυρνοῦσε ἄσκοπα στοὺς δρόμους τῆς πολύβουης πολιτείας. Κάθε τόσο σταματοῦσε σὲ κάποια βιτρίνα. Κόλλαγε τὴ μύτη του στὸ τζάμι καὶ κοιτοῦσε μὲ μάτια ἐκστατικὰ ὅλα ἐκεῖνα τὰ λαχταριστά, σὲ μιὰ βιτρίνα λόφοι ἀπὸ μελομακάρονα, κουραμπιέδες καὶ πολύχρωμα τρενάκια φορτωμένα μὲ σοκολατάκια, σὲ μιὰ ἄλλη ζαχαρένιοι Ἁγιο-Βασίληδες μὲ μύτες ἀπὸ κερασάκια καὶ μία παραμυθένια πριγκίπισσα ἀπὸ πορσελάνη νὰ κοιτάζει ἀπὸ τὸ ἁψιδωτὸ παράθυρο ἑνὸς φιλντισένιου κάστρου καὶ λίγο παρακάτω, σὲ μιὰ ἄλλη βιτρίνα, μιὰ ὀνειρεμένη τρόικα μὲ ἕναν πρόσχαρο ἁμαξά, μολυβένια στρατιωτάκια μὲ κόκκινες στολὲς καβάλα σὲ ἄλογα πιτσιλωτὰ νὰ καλπάζουν στοιχισμένα στὴ σειρὰ καὶ στὸ βάθος ἕνα ὀπάλινο παλάτι σὲ μία χιονισμένη στέπα.
Ἔτσι ὅπως περπατοῦσε μὲ τὰ μάτια στραμμένα στὶς καταστόλιστες βιτρίνες, ἔπεσε ἄθελά του πάνω σ᾿ ἕναν περαστικὸ μὲ καμηλὸ παλτὸ καὶ γκρενὰ κασκὸλ ποὺ γύριζε στὸ σπίτι του φορτωμένος μὲ σακοῦλες καὶ πακέτα ποὺ φύγανε ἀπὸ τὰ χέρια του, σκόρπισαν στὸ δρόμο ἐδῶ καὶ κεῖ. Τὸ παιδὶ ἔχασε τὴν ἰσορροπία του, γλίστρησε, τὸ κεφάλι του χτύπησε μὲ φόρα στὸ πεζοδρόμιο, ἔνιωσε μία σκοτοδίνη. Ὁ περαστικός τοῦ ῾βαλε ὀργισμένος τὶς φωνές, τὸ κατσάδιασε γιὰ τὰ καλά.
Τὸ ἀλητάκι σηκώθηκε, τό ῾βαλε στὰ πόδια, κατηφόρισε παραπατώντας ἕνα σοκάκι μὲ μία ὑπαίθρια ἀγορά, ἔστριψε ἕνα δυὸ στενὰ καὶ βρέθηκε στὸ δρόμο μὲ τὸ παραμελημένο δέντρο. Σταμάτησε λαχανιασμένο νὰ πάρει ἀνάσα, ἀπὸ τὰ φωτισμένα παράθυρα, τὰ χνωτισμένα, ἀχνοφαίνονταν τὰ γιορτινὰ σαλόνια μὲ τὰ ἔλατα τὰ στολισμένα.
- Ὄμορφα δὲν εἶναι; Ἀκούει τότε μιὰ φωνή.
Ἦταν τὸ δέντρο τοῦ δρόμου.
- Πολύ. Ἀποκρίθηκε τὸ παιδί, χωρὶς νὰ παραξενευτεῖ καθόλου ποὺ ἕνα δέντρο μιλοῦσε, τοῦ ἄρεσε νὰ τοῦ μιλάει κάποιος χωρὶς νὰ τὸ σπρώχνει, χωρὶς νὰ τὸ κατσαδιάζει, χωρὶς νὰ τὸ ἀποπαίρνει.
- Στόλισέ με! - ψιθύρισε τὸ δέντρο - Στόλισέ με καὶ ἐμένα ἔτσι!
- Μακάρι νὰ μποροῦσα! Πικρογέλασε τὸ παιδί.
- Προσπάθησε, σὲ παρακαλῶ. Ἴσως αὐτά, ξέρεις, νά ῾ναι τὰ στερνά μου Χριστούγεννα, νὰ μὴν δῶ ἄλλα.
- Γιατί τὸ λὲς αὐτό;
- Ἄκουσα ὅτι θὰ πλατύνουν τὸ δρόμο, πελέκι ἢ ξεριζωμὸς μὲ περιμένει, ἕνα ἀπὸ τὰ δυό... Δὲν εἶμαι σίγουρο ἀκόμα.
Τὸ παιδὶ σκέφτηκε ὅτι θὰ κατεδάφιζαν τὸ ἑτοιμόρροπο κτίριο μὲ τὸ ξεχαρβαλωμένο πλυσταριό, τὸ καταφύγιό του. Σὲ λίγο δὲν θά ῾χε οὔτε ῾κεῖνο ποῦ νὰ μείνει. Σὲ κάποιο χαρτόκουτο ἴσως;
- Στόλισέ με! Παρακάλεσε ἄλλη μιὰ φορὰ τὸ δέντρο. Τὸ παιδὶ κοίταξε ὁλόγυρά του.
- Μὲ τί; Ἀπόρησε.
- Ὅ,τι νά ῾ναι... κάτι θὰ βρεῖς ἐσύ!! Δὲν μπορεῖ.
- Καλά... Ἀφοῦ τὸ θέλεις τόσο πολύ, κάτι θὰ βρῶ νὰ σὲ στολίσω...
Συμφώνησε τὸ παιδὶ κι ἄρχισε νὰ ψάχνει.

Τὰ στολίδια

Ἐκείνη τὴ στιγμή, λὲς καὶ κάτι ψυχανεμίστηκε ὁ οὐρανός, ἔπιασε νὰ χιονίζει, τὸ χιόνι ἔπεφτε πυκνό... Χάδι ἁπαλὸ σκέπαζε ἀνάλαφρα μὲ πάλλευκες νιφάδες στὰ ὁλόγυμνα κλωνιὰ τοῦ παραμελημένου δέντρου.
Πῆρε τότε τὸ μάτι τοῦ παιδιοῦ κάτι νὰ ἀστράφτει λίγο παραπέρα. Μιὰ παρέα πλουσιόπαιδα, ποὺ εἶχαν περάσει ἀπὸ τὸ δρόμο λίγο νωρίτερα, εἶχαν πετάξει χρωματιστὰ χρυσόχαρτα ἀπὸ τὶς καραμέλες ποὺ ἔτρωγαν μὲ λαιμαργία τὴ μία μετὰ τὴν ἄλλη. Τὸ ἀγόρι μάζεψε ἕνα ἕνα τὰ πεταμένα χρυσόχαρτα, τὰ μάλαξε μὲ τὰ δάχτυλά του καὶ ἔπλασε ἀστραφτερὲς πράσινες μπλὲ καὶ βυσσινόχρωμες μπαλίτσες, μετὰ ξήλωσε τὰ κουμπιὰ τοῦ φθαρμένου παλτοῦ καὶ μὲ τὶς κλωστὲς κρέμασε τὶς φανταχτερὲς μπαλίτσες στὰ χιονοσκέπαστα κλωνιὰ τοῦ δέντρου.
- Εὐχαριστῶ! Εἶπε τὸ δέντρο, ἀνατριχιάζοντας ἀπ᾿ τὴ χαρά του.
- Μὲ τί ἄλλο ἄραγε νὰ τὸ στολίσω; Μονολόγησε τὸ παιδί.
Λὲς κι εἶχε ἀκούσει τὰ λόγια του, μιὰ νοικοκυρὰ τρεῖς δρόμους παρακάτω ἄδειασε μὲ φόρα ἀπ᾿ τὸ παράθυρο μιᾶς κουζίνας μία λεκάνη μὲ σαπουνάδα σὲ μία πλακόστρωτη αὐλή. Ὁ ἄνεμος πῆρε ἕνα πανάλαφρο σύννεφο ἀπὸ σαπουνόφουσκες καὶ τὶς ταξίδεψε παιχνιδίζοντας μαζί τους, τὸ ἀγόρι τὶς εἶδε νὰ πλησιάζουν στραφταλίζοντας στὸ φεγγαρόφωτο, τὶς κοίταξε μὲ τέτοια λαχτάρα ποὺ ἐκεῖνες, λὲς καὶ κατάλαβαν τὴν ἐπιθυμία του, ἄφησαν τὸν ἄνεμο νὰ τὶς φέρει ἕνα - δυὸ γύρους καὶ νὰ τὶς κρεμάσει στὰ κλωνιὰ τοῦ δέντρου.
- Ὅσο πάω κι ὀμορφαίνω! Καμάρωσε τὸ δέντρο.
- Σίγουρα ὀμορφαίνεις! Συμφώνησε τὸ ἀγόρι σφίγγοντας γύρω του τὸ παλτὸ γιατὶ ἔκανε πολύ, πάρα πολὺ κρύο...
- Κοίτα! Ἔρχονται!
Ἕνα φωτεινὸ σύννεφο πλησίαζε τρεμοπαίζοντας στὸ σκοτάδι.
- Ἐλᾶτε! Τὶς κάλεσε μὲ τὸ βλέμμα τὸ παιδί.
Καὶ οἱ πυγολαμπίδες, λάμψεις ἀλλόκοσμες, τρεμοσβήνοντας ὀνειρικά, κάθισαν νεραϊδένιες γιρλάντες στὰ κλωνιὰ τοῦ δέντρου.
Τὸ κρύο γινόταν ὅσο πήγαινε πιὸ τσουχτερό. Τὸ χιόνι ἔπεφτε ὁλοένα πιὸ πυκνό. Τὸ ἀγόρι σήκωσε τὰ μάτια του στὸν οὐρανὸ καὶ τότε τὸ εἶδε! Εἶδε τὸ πεφταστέρι κι ἐκεῖνο, λὲς καὶ συνάντησε τὸ βλέμμα του, διέγραψε στὸ σκοτάδι μία φαντασμαγορικὴ χρυσαφένια τροχιὰ καὶ ἀκούμπησε ἀπαλὰ στὴν κορφὴ τοῦ δέντρου.
Καὶ ἦταν τώρα πράγματι ὄμορφο τὸ δέντρο λουσμένο στὸ φεγγαρόφωτο μὲ τὰ χρυσαφένια μπαλάκια νὰ στραφταλίζουν, τὶς σαπουνόφουσκες νὰ σιγοτρέμουν, τὶς πυγολαμπίδες νὰ ἀναβοσβήνουν κέντημα δαντελένιο στὰ χιονισμένα τοῦ κλωνιὰ καὶ τὸ πεφταστέρι ν᾿ ἀνασαίνει χρυσαφένιο φῶς στὴν κορφή του.
- M᾿ ἔκανες τόσο, μὰ τόσο ὄμορφο - εἶπε τὸ δέντρο στὸ παιδὶ - Σ᾿ εὐχαριστῶ πολύ. Σ᾿ εὐχαριστῶ ἀληθινά... Πόσο θά ῾θελα νὰ μποροῦσα νὰ σοῦ χάριζα κι ἐγὼ ἕνα δῶρο...
- Μπορεῖς! Ἀποκρίθηκε τὸ παιδὶ χουχουλίζοντας τὰ χέρια - Ἄσε με, σὲ παρακαλῶ, νὰ καθίσω στὴ ρίζα σου γιὰ λίγο. Νιώθω τόσο, μὰ τόσο κουρασμένο, πονάω... καὶ δὲν ἔχω ποῦ νὰ πάω...
- Ἀμέ! Ἔλα, κάθισε. Κάθισε στὴ ρίζα μου ὅσο θέλεις. Εἶπε τὸ δέντρο.
- Καὶ νὰ δεῖς... Θὰ κάνω ἐγὼ μία εὐχὴ γιὰ σένα.
Τὸ παιδὶ σήκωσε τὸ γιακᾶ, τυλίχτηκε στὸ παλιό του πανωφόρι, κάθισε στὸ χιονοσκέπαστο πεζοδρόμιο, ἀγκάλιασε τὸ κορμὶ τοῦ δέντρου καὶ σφίχτηκε ὅσο μποροῦσε πιὸ κοντά του.

Τὸ ταξίδι

Τὸ χιόνι ἔπεφτε γύρω του. Πάνω του πυκνό. Ὅλο του τὸ σῶμα ἔτρεμε, τὰ χέρια του εἶχαν μουδιάσει, τὰ δόντια του χτυποῦσαν. Ἔκλεισε τὰ μάτια γιὰ νὰ τὰ προστατέψει ἀπὸ τὶς ριπὲς τοῦ χιονιοῦ, ὅταν ξαφνικὰ - τί παράξενο - ἄκουσε ἐκεῖνον τὸν ἦχο... Τὸν ἦχο τὸν χαρμόσυνο! Κουδουνάκια τρόικας! Ἕνα μαστίγιο ἀκούστηκε νὰ κροταλίζει, ἄλογα νὰ καλπάζουν ρυθμικά.
Ἄνοιξε τὰ μάτια. Ἀπίστευτο! Στὰ μελανιασμένα χείλη του ἄνθισε ἕνα χαμόγελο. Ἀπὸ βάθος τοῦ δρόμου, θαμπὰ στὴν ἀρχή, ἀλλὰ ὅλο καὶ πιὸ ξεκάθαρα, τὴν εἶδε. Εἶδε τὴν παραμυθένια τρόικα μὲ τὰ ἀσημένια κουδουνάκια νὰ πλησιάζει φορτωμένη δῶρα διαλεχτά. Τὴν ὁδηγοῦσε ἕνας ροδομάγουλος ἁμαξᾶς μὲ γούνινο σκοῦφο, κόκκινη μύτη καὶ πυκνὴ κυματιστὴ γενειάδα. Πίσω ἀπὸ τὴν τρόικα κάλπαζαν στρατιῶτες μὲ πορφυρὲς στολές, καβάλα σὲ περήφανα ἄλογα στολισμένα μὲ χρυσαφένιες φοῦντες...
Παραξενεύτηκε τὸ παιδί. Πῶς βρέθηκε ἐδῶ αὐτὴ ἡ τρόικα φορτωμένη τόσα δῶρα; Καὶ οἱ καβαλάρηδες; Κάπου τοὺς ἤξερε. Κάπου τοὺς εἶχε ξαναδεῖ!
Ἡ τρόικα σταμάτησε μπροστά του, τὰ ἄλογα χρεμέτισαν, ὁ ἁμαξὰς χαμογέλασε, ἀπὸ τὸ παράθυρο τῆς ἅμαξας πρόβαλε τὸ πρόσωπο τῆς πριγκιποπούλας.
- Τί ὄμορφο δέντρο! - Χαμογέλασε - Ποιὸς νὰ τὸ στόλισε ἄραγε;
- Ἐγώ! Ἀποκρίθηκε τὸ παιδί.
- Ἀλήθεια;
- Ναί.
- Ἔλα μαζί μου τότε. Ἔλα νὰ στολίσεις ἔτσι ὄμορφα καὶ τὸ ἔλατο τοῦ βασιλιᾶ, νὰ ζήσεις στὸ παλάτι μας παντοτινά.
- Δὲν πάω πουθενὰ χωρὶς τὸ δέντρο μου! Ἀπάντησε τὸ ἀγόρι.
Ἡ πριγκιποπούλα ἔδωσε τότε ἐντολὴ καὶ οἱ στρατιῶτες τοῦ βασιλιὰ ἔσκαψαν βαθιά, πήρανε τὸ δέντρο μαζὶ μὲ τὶς ρίζες του καὶ τὸ φύτεψαν σὲ μία πορσελάνινη γλάστρα, μετὰ τὸ φόρτωσαν στὴν τρόικα.
Γελώντας πρόσχαρα, ὁ ἁμαξᾶς ἅπλωσε τὸ χέρι του, βοήθησε τὸ παιδὶ νὰ ἀνέβει στὴν ἅμαξα νὰ κάτσει πλάι του, τὰ ἄλογα στράφηκαν, τὸν κοίταξαν μὲ τὰ μεγάλα τους μάτια καὶ ρουθούνισαν ἀνυπόμονα.
Ὅλα τὰ κτίρια, ὅλα τὰ φανάρια, ὅλες οἱ βιτρίνες, τὰ πάντα, εἶχαν τώρα ἐξαφανιστεῖ. Μπροστά τους ἀνοιγόταν μία ἀπέραντη στέπα κι ἐκεῖ στὸ βάθος μέσα ἀπὸ τὰ διάφανα πέπλα τοῦ χιονιοῦ ἀχνοφαίνονταν μαγευτικοὶ οἱ μεγαλόπρεποι τροῦλοι κι οἱ ἁψιδωτὲς πύλες τοῦ ὀπάλινου παλατιοῦ!
Ὁ ροδομάγουλος ἁμαξᾶς τράβηξε τὰ γκέμια. Κροτάλισε τὸ μαστίγιο, τὰ ἄλογα χύθηκαν χλιμιντρίζοντας μπροστά, καλπάζοντας ὅλο καὶ πιὸ γοργά... λὲς κι εἴχανε φτερά... Σὲ λίγο ἡ τρόικα κι ἡ ἀκολουθία της εἶχαν χαθεῖ στὸ βάθος τῆς χιονισμένης στέπας.
Τὸ χιόνι ποὺ συνέχισε ὁλοένα πιὸ πυκνὸ τὸ σιωπηλὸ χορό του ἔσβησε σχεδὸν ἀμέσως τὰ ἴχνη ἀπὸ τὶς ρόδες καὶ τὰ πέταλα τῶν ἀλόγων..
Λένε οἱ παλιοί...
Λένε οἱ παλιοὶ ὅτι τὸ πεζοδρόμιο ἐκεῖνο ἦταν κάποτε κάπως πιὸ φαρδύ, ὅτι φύτρωνε κάποτε κάποιο δέντρο ἐκεῖ.
Διηγοῦνται ἐπίσης οἱ παλιοὶ ὅτι ἕνα χριστουγεννιάτικο πρωὶ βρῆκαν στὴ ρίζα τοῦ δέντρου ξεπαγιασμένο ἕνα παιδὶ σκεπασμένο ἀπὸ τὸ χιόνι, τυλιγμένο σ᾿ ἕνα τριμμένο παλτὸ χωρὶς κουμπιά, μὲ ἕνα γαλήνιο χαμόγελο, ἕνα χαμόγελο εὐτυχίας ζωγραφισμένο στὸ πρόσωπό του.
Λένε ἀκόμα ὅτι ἀπὸ τότε κάθε παραμονὴ Χριστουγέννων, γύρω στὰ μεσάνυχτα, κάτι παράξενο συμβαίνει, κάτι ποὺ κανεὶς δὲν μπορεῖ νὰ τὸ ἐξηγήσει. Ἕνα σμάρι πυγολαμπίδες τριγυρνοῦν ἐπίμονα τρεμοσβήνοντας σὲ ἐκεῖνο τὸ σημεῖο, λὲς καὶ κάτι ἀναζητοῦν, λὲς καὶ γυρεύουνε νὰ θυμηθοῦνε κάτι, ὅτι ἕνας ἄνεμος ἀναπάντεχος φέρνει, ποιὸς ξέρει ἀπὸ ποῦ, ἀνάλαφρες σαπουνόφουσκες καὶ χρυσόχαρτα ἀστραφτερά, ἐνῷ τὴν ἴδια στιγμὴ ἕνα ὑπέροχο πεφταστέρι διαγράφει στὸν οὐρανὸ μία φαντασμαγορικὴ τροχιὰ καὶ πέφτει στὸ σημεῖο ἀκριβῶς ἐκεῖνο.
Ἔτσι λένε...
Ποιὸς ξέρει;

Εὐγένιος Τριβιζᾶς

Διήγημα, δημοσιεύθηκε στὴν ἐφημερίδα ΤΑ ΝΕΑ, 

"ποια πρόταση ταιριάζει;"

Η παράγραφος αποτελεί βασικό στοιχείο για την οργάνωση ενός κειμένου. Οι μαθητές πρέπει να μάθουν να διακρίνουν τα δομικά στοιχεία μιας παραγράφου ώστε να κατανοούν το κεντρικό της  θέμα αλλά και για να μπορούν να γράφουν σωστά. 

Η δομή της παραγράφου:

• η θεματική πρόταση:  ο πρόλογος της παραγράφου
• οι λεπτομέρειες:το κύριο θέμα της παραγράφου
• η κατακλείδα: το συμπέρασμα

Η  άσκηση "ποια πρόταση ταιριάζει;" θα βοηθήσει τους μαθητές να μάθουν να χρησιμοποιούν σωστά τη θεματική πρόταση από τις πρώτες τάξεις του Δημοτικού.

Οδηγίες:

1.Σε ένα φύλλο γράφω παραγράφους με μικρές προτάσεις. 

2. Κόβω την κάθε παράγραφο.

3. Στη συνέχεια παίρνω ένα χρωματιστό φύλλο το κόβω σε μικρά κομμάτια και το διπλώνω στη μέση . Στο ένα μέρος γράφω τη θεματική πρόταση.

4. Μοιράζω στο μαθητή τις θεματικές προτάσεις και του δίνω μία μία τις παραγράφους που έχω κόψει. 

5. Ζητάω από το μαθητή να ταιριάξει τη σωστή θεματική πρόταση στη σωστή παράγραφο.

Σε μαθητές μεγαλύτερης ηλικίας μπορούμε να ζητήσουμε να γράψουν μία παράγραφο με βάση τη θεματική πρόταση που θα τους δώσουμε.

Θεματική πρόταση: Τα περισσότερα παιδιά προτιμούν τα ομαδικά παιχνίδια.                                                                

Λεπτομέρειες:...............................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................

Κατακλείδα:.................................................................................................................................

φτιάξε μου μια ιστορία!

Οι μαθητές με μαθησιακές δυσκολίες συχνά δυσκολεύονται να γράψουν ιστορίες με συνοχή, σωστή δομή και χωρίς επαναλήψεις.

Η άσκηση "Φτιάξε μου μια ιστορία" μπορεί να βοηθήσει στη σωστή παραγωγή λόγου.  Οι μαθητές καλούνται να δημιουργήσουν μια ιστορία τοποθετώντας τις εικόνες στη σωστή σειρά. 

Με την άσκηση αυτή μαθαίνουν να φτιάχνουν προτάσεις όπου το υποκείμενο είναι πολύ συχνά το ίδιο.Βασικός στόχος είναι να χρησιμοποιούν αντωνυμίες ώστε να αποφευχθούν οι επαναλήψεις.

Επιπλέον, όταν οι μαθητές πρέπει να βάλουν τις εικόνες σε σωστή σειρά καταφέρνουν να προσδιορίσουν τις σχετικές έννοιες του χρόνου ή του τόπου αλλά και να κατανοήσουν την αλληλουχία που υπάρχει μεταξύ των εικόνων.  

            

σε μαθητές γυμνασίου ή λυκείου συχνά χρησιμοποιώ τα σκίτσα του Quino που θα βρείτε στο διαδίκτυο. Για μαθητές δημοτικού κόβω εικόνες από παιδικά  κόμικ .

Γύρνα τη ρόδα!

Το "γύρνα τη ρόδα" είναι ένα παιχνίδι που θα βοηθήσει τους μαθητές με μαθησιακές δυσκολίες να εξασκηθούν στην αλφαβήτα :

1.φτιάχνουμε έναν κύκλο, τον οποίο χωρίζουμε σε κομμάτια. 

2. σε κάθε κομμάτι γράφουμε μία άσκηση 

3.τοποθετούμε τον κύκλο σε ένα τετράγωνο.

4. πάνω στο τετράγωνο γράφουμε τα γράμματα που δυσκολεύουν τον μαθητή.

5. φτιάχνουμε ειδικές ασκήσεις όπως παρακάτω 

για παράδειγμα: 

κόψε το γράμμα ξ :

                             

βρες ένα ζώο από χ:

          

υπογράμμισε με πράσινο τις λέξεις από φ:

          

Κύκλωσε το γράμμα δ:

             

Τσέλιου Έλενα

Ειδική Παιδαγωγός

Facebook: https://www.facebook.com/special.edu.gr

e-mail: elle.tseliou@gmail.com

τα παραθετικά των επιθέτων

Μία από τις βασικές κατηγορίες λέξεων  που βοηθούν  στον εμπλουτισμό του λεξιλογίου είναι τα επίθετα. Όμως, πολλές φορές  οι μαθητές πρέπει να χρησιμοποιούν το επίθετο στον συγκριτικό ή στον υπερθετικό  του βαθμό όταν θέλουν να εκφράσουν το αποτέλεσμα της σύγκρισης ανάμεσα σε δύο ή περισσότερα ουσιαστικά.

Άσκηση Α

1.Γράφουμε τους τρεις βαθμούς των επιθέτων όπως παρακάτω:

      

2. Κόβουμε το καθένα και αφού τα ανακατέψουμε τα δίνουμε στο μαθητή και του ζητάμε να τα βάλει με τη σειρά. Πρώτα ο θετικός βαθμός, στη συνέχεια ο συγκριτικός και στο τέλος ο υπερθετικός βαθμός.

                

                

Άσκηση Β

Ζωγραφίζουμε ή βρίσκουμε από το διαδίκτυο εικόνες. Στη συνέχεια γράφουμε προτάσεις και ζητάμε από τους μαθητές να συγκρίνουν τις εικόνες.

              

Άσκηση Γ

Γράφουμε ονοματικά σύνολα στον θετικό βαθμό και ζητάμε από τους μαθητές να γράψουν τους άλλους δύο βαθμούς.

                                     

Τσέλιου Έλενα

Ειδική Παιδαγωγός

Facebook: https://www.facebook.com/special.edu.gr

e-mail: elle.tseliou@gmail.com

Εκπαιδευτικό υλικό για μαθητές και μαθήτριες στο φάσμα του αυτισμού

http://eva-edu.gr/images/flashbook/index.html

μαθησιακές δυσκολίες!

Μπορείτε να το δείτε και εδώ: http://infographicsmania.com/learning-disabilities-us-statistics/?utm_source=Tumblr&utm_medium=iNFOGRAPHiCSMANiA&utm_campaign=SNAP

ο χιονάνθρωπος!

Τα παιδιά με δυσλεξία δυσκολεύονται να αντικαταστήσουν μια λέξη που δεν θυμούνται με κάποια άλλη συνώνυμη. Αυτό έχει ως αποτέλεσμα το λεξιλόγιο τους να είναι περιορισμένο και να υπάρχει δυσκολία κατά την παραγωγή λόγου.

Η παρακάτω άσκηση μπορεί να βοηθήσει τους μαθητές να διευρύνουν το λεξιλόγιο τους. Είναι προσαρμοσμένη στο πνεύμα των Χριστουγέννων για να προκαλέσει ακόμα μεγαλύτερο ενδιαφέρον!

Οδηγίες: 

• Κόβουμε δύο ή τρεις κύκλους σε διαφορετικά μεγέθη, ώστε ο ένας να αποτελεί το κεφάλι ενός χιονάνθρωπου και οι υπόλοιποι το σώμα του. 
• Μέσα στους κύκλους γράφουμε τις λέξεις που αποτελούν συνώνυμα όπως στην εικόνα 1.
• Στη συνέχεια κόβουμε τους κύκλους και τους δίνουμε ανακατεμένους στον μαθητή. 
• Του ζητάμε να βρει τα συνώνυμα ώστε να σχηματίσει έναν χιονάνθρωπο κάθε φορά όπως στην εικόνα 2.

  

                                        

                                         εικόνα 1

                                                                                                εικόνα 2

Tips!

1.Ο μαθητής μπορεί να φτιάξει προτάσεις ή μικρά κείμενα με τις λέξεις.

2. Ως εναλλακτική άσκηση μπορείτε να του ζητήσετε να σας γράψει και τα αντώνυμα των λέξεων, προσπαθώντας να βρει ένα ή περισσότερα συνώνυμα για αυτά.

3.Οι λέξεις που θα χρησιμοποιηθούν πρέπει να είναι ανάλογες του μαθησιακού επιπέδου του μαθητή.

Εάν θέλετε το παραπάνω φυλλάδιο μπορείτε να μου στείλετε μήνυμα στο facebook ή στο e-mail:

Facebook: https://www.facebook.com/special.edu.gr

e-mail: elle.tseliou@gmail.com

Τα Δικαιώματα Του Παιδιού - Animation από παιδιά

Όλοι οι μαθητές όταν ολοκληρώνουν μια ιστορία πρέπει να ελέγχουν όσα έχουν γράψει για να εντοπίσουν ελλείψεις και λάθη που έχουν κάνει. Στην πραγματικότητα, οι περισσότεροι αποφεύγουν να διαβάζουν ξανά το κείμενο που έχουν γράψει. Οφείλουμε λοιπόν να δείξουμε στα παιδιά με ποιον τρόπο μπορούν να το κάνουν όταν βρίσκονται στις πρώτες τάξεις του δημοτικού.

Το παρακάτω φυλλάδιο το δίνω στους μαθητές για να ελέγξουν μόνοι τους το γραπτό τους. 

εάν θέλετε το παραπάνω φυλλάδιο μπορείτε να μου στείλετε μήνυμα στο facebook ή στο e-mail:

Facebook: https://www.facebook.com/special.edu.gr

e-mail: elle.tseliou@gmail.com

το μεγαλύτερο και το μικρότερο!

Οι μαθητές προτού διδαχθούν τα παραθετικά των επιθέτων, πρέπει να διδαχτούν την έννοια του μεγαλύτερου και του μικρότερου. Παρακάτω μπορείτε να δείτε τρεις ασκήσεις για να εξασκηθούν οι μαθητές:

Άσκηση 1:

Άσκηση 2

Άσκηση 3 

Τέλος, αν επιθυμείτε μπορείτε να κόψετε διάφορα  αντικείμενα σε τρία διαφορετικά μεγέθη. Είναι πολύ σημαντικό να διαλέξετε για το κάθε μέγεθος το ίδιο χρώμα  π.χ. τα μεγάλα αντικείμενα σε κίτρινο χρώμα, τα μεσαία σε κόκκινο χρώμα και τα μικρά σε πράσινο.

Στη συνέχεια, ζητάτε από τους μαθητές σας να σας πουν: 

Ποιο είναι το μεγαλύτερο τετράγωνο;

Ποιο είναι ποιο μικρό; το κίτρινο ή το κόκκινο;

εάν θέλετε τα παραπάνω αρχεία, μπορείτε να μου στείλετε στο facebook ή στο  e-mail:

Τσέλιου Έλενα

Ειδική Παιδαγωγός

Facebook: https://www.facebook.com/special.edu.gr

e-mail: elle.tseliou@gmail.com

Όταν νόμιζες ότι δεν κοιτούσα...

Eπιμέλεια: Συμβουλευτική Επιτροπή για την Πρόληψη και Καταπολέμηση της Βίας στην Οικογένεια σε Συνεργασία με τις Υπηρεσίες Κοινωνικής Ευημερίας.    http://www.familyviolence.gov.cy

ένα βιβλίο για την κατανόηση του γραπτού λόγου!

Ψάχνοντας στο διαδίκτυο, βρήκα ένα βιβλίο  που είχε υλοποιηθεί από το Εθνικό και Καποδιστριακό Πανεπιστήμιο Αθηνών το 2007. Οι συγγραφείς του βιβλίου Βάσσου Αφροδίτη,  Γεωργιάδου Εύη,  Γλένη Αυγή,  Κανελλοπούλου  Ρίτα και  Ρηγοπούλου Τέρψη έχουν δημιουργήσει μια φανταστική δουλειά. 

Σύμφωνα με την περίληψη του βιβλίου πρόκειται οκτώ αφηγηματικές ιστορίες που έχουν ως βασικό θέμα τους τον χρόνο, με την ευρεία του έννοια, και τη σχέση του με την καθημερινή μας ζωή.Ο τίτλος του είναι  «Διαβάζω 4»  και δημιουργήθηκε με σκοπό :

• την εξοικείωση των μαθητών με τον αφηγηματικό λόγο 
•  τη βελτίωση της ικανότητάς τους στην κατανόηση του γραπτού λόγου,
• τον εμπλουτισμό γνώσεων, 
• τη ευαισθητοποίηση των μαθητών σε διαπολιτισμικά θέματα, 
• την ανάπτυξη της κριτικής σκέψης και 
• την έκφραση συναισθημάτων και προσωπικών σκέψεων.

Απευθύνεται σε μαθητές από 6 ετών και αποτελεί μία πολύ καλή πρόταση για τους εκπαιδευτικούς. 

Το βιβλίο "Διαβάζω 4" θα το βρείτε εδώ: 

 http://hdl.handle.net/10795/222

Τσέλιου Έλενα

Ειδική Παιδαγωγός

Facebook: https://www.facebook.com/special.edu.gr

e-mail: elle.tseliou@gmail.com